Logo
Prev
search
Print
addthis
Rotate
Help
Next
Contents
All Pages
Browse Issues
Buy This Issue
Επιλέξτε έκδοση
Δευτέρα
Πέμπτη
Σάββατο
Home
'
Neos Kosmos Monday : 20 October 2014
Contents
Ζωή ΔΕΥΤΕΡΑ 20 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2014 ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ - 11 Ποιοι γονείς είναι αυταρχικοί και πώς επηρεάζουν τα παιδιά τους Πώς εκδηλώνεται η γονεϊκή αυταρχικότητα ως τρόπος δι- απαιδαγώγησης των παιδιών; Οι αυταρχικοί γονείς τεί- νουν να χρησιμοποιούν ως εργαλεία διαπαιδαγώγησης την υπακοή σε απόλυτους κανόνες, τον έλεγχο, το δε- σποτισμό και τη βία. Ο γονιός λειτουργεί ως μια φιγούρα εξουσίας που στοχεύει στη διαμόρφωση μιας απόλυτα πειθαρχημένης προσωπικό- τητας. Ο έλεγχος ανεπιθύμητων συμπεριφορών επιτυγχάνεται μέσα από τη σωματική τιμω- ρία (ο γονιός το χτυπάει, το σφίγγει με δύναμη, το σπρώ- χνει, του τραβάει τα μαλλιά, το ταρακουνάει) ή μέσα από την ψυχολογική τιμωρία (ο γονιός φωνάζει στο παιδί, το φοβίζει, το ταπεινώνει, το απομονώνει, του αποσύρει τις ανταμοιβές, το υποτιμά). Στην αυταρχική γονεϊκότητα η συναισθηματική επικοινωνία γονιού - παιδιού συνήθως πά- σχει καθότι επισκιάζεται από την άνιση δυναμική της σχέ- σης και της απόλυτης κυριαρ- χίας του γονιού προς το παιδί. Η διαδρομή της ζωής του γονιού και τα ορόσημα της ζωής του παίζουν σημαντικό ρόλο στην υιοθέτηση αυταρ- χικών μεθόδων διαπαιδαγώ- γησης. Το θύμα αυταρχισμού συχνά γίνεται θύτης, ενώ συ- χνά παρατηρείται μια χρόνια έλλειψη αυτοεκτίμησης του γονιού που αντισταθμίζεται από μία έντονη ανάγκη του για έλεγχο απέναντι στο παιδί του. Το «ιδεώδες παιδί» είναι σαν να είναι ένα επίτευγμά του ενώ ασυνείδητα νιώθει να θε- ραπεύει τη βαθιά ανεπάρκεια που πάντα ένιωθε μέσα του. Ποιες επιπτώσεις έχει ο γο- νεϊκός αυταρχισμός στη δια- μόρφωση της προσωπικότη- τας του παιδιού; Τα παιδιά των αυταρχικών γονιών μεγαλώνουν προσπα- θώντας να ικανοποιήσουν τις ανάγκες και τις απαιτήσεις των γονιών τους με αποτέλεσμα να μην καλλιεργούν μια ου- σιαστική σχέση με τον εαυτό τους, τα αληθινά συναισθήμα- τα και τις επιθυμίες τους. Η αυτονομία τα τρομάζει γιατί δεν την έμαθαν ποτέ. Γίνονται αυτό που θέλουν οι άλλοι να είναι, προκειμένου να αποφύγουν τη σύγκρουση ή να έχουν την αποδοχή των τρίτων. Τους λείπει μια δομη- μένη ταυτότητα και αυτοεκτί- μηση ενώ οι στάσεις και οι πε- ποιθήσεις τους είναι ρευστές και εύκολα διαμορφώνονται από επιρροές άλλων. Τείνουν να υποτάσσονται εύκολα σε φιγούρες αυθεντί- ας ενώ παρουσιάζουν δυσκο- λίες στη λήψη πρωτοβουλιών, τάσεις εξάρτησης και έντονη ψυχική αποθάρρυνση. Σε ορι- σμένες περιπτώσεις γίνονται τα ίδια δεσποτικοί χαρακτήρες στη ζωή τους και αναζητούν θέσεις εργασίας και ρόλους στις διαπροσωπικές σχέσεις που τους επιτρέπουν να λει- τουργούν ως εξουσιαστές. Συχνά νιώθουν έναν χρόνιο συγκαλυμμένο θυμό μέσα τους, ένα συναίσθημα που ποτέ δεν εκφράστηκε προς τον γονιό τους, που όμως μπο- ρεί εκδηλώνεται με παθητική επιθετικότητα προς τους άλ- λους ή να σωματοποιείται με ψυχοσωματικές παθήσεις και καταθλιπτικά συμπτώματα. *Η Μυρσίνη Κωστοπούλου είναι ψυχολόγος - ψυχοθε- ραπεύτρια (PhD), myrsini. kostopoulou@gmail.com Εννέα λάθη που κάνουμε στη διατροφή των παιδιών Τα λάθη που κάνουν οι γονείς για τη διατροφή του παιδιού τους είναι πολλά, κατά κανό- να ορμώμενοι από την αγάπη. Όταν διαιωνίζονται, όμως, ανοίγει ο δρόμος για μια ζωή γεμάτη διατροφικά προβλήμα- τα, τα οποία μπορεί να οδη- γήσουν τα παιδιά σε πολλά δεινά, από την παχυσαρκία έως την ανορεξία. Η ιατρική έρευνα έχει εντο- πίσει πολλά τέτοιου είδους λάθη. Να μερικά από τα πιο συχνά και τι πρέπει να κάνετε. Ενθαρρύνετε το παιδί να φάει κι άλλο. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2007 στην επιθεώρηση «Appetite», 85% των γονέων προσπαθούν να πείσουν τα παιδιά του νηπιαγωγείου να φάνε περισσότερο, προσφέ- ροντάς τους ανταλλάγματα ή απειλώντας τα. Στο 83% των περιπτώσεων, η τακτική αυτή αποδίδει και τα παιδιά αναγκά- ζονται να τρώνε παρότι δεν πεινούν. Τι να κάνετε: Να αφήνετε το παιδί να σταματάει να τρώει μόλις χορτάσει. Δεν σταματάτε να ταΐζετε το μωρό αν δεν αδειάσει το μπουκάλι. Μελέτη του 2009 που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Advances in Pediatrics», έδειξε ότι πολ- λοί γονείς δεν σταματούν να ταΐζουν το μωρό τους εάν δεν αδειάσει το μπιμπερό ή το μπολ με την κρέμα. Αυτό όμως έχει ως συνέπεια περιτ- τή αύξηση του σωματικού βά- ρους κατά το πρώτο εξάμηνο της ζωής, γεγονός που ανοίγει το δρόμο στην παχυσαρκία. Τι να κάνετε: Παρακολουθή- στε τις αντιδράσεις που έχει το μωρό όταν είναι χορτάτο (λ.χ., στρέφει το κεφαλάκι του μακριά από το μπιμπερό ή το κουτάλι) και σεβαστείτε τες. Επιβραβεύετε το παιδί με λιχουδιές. Αλλεπάλληλες με- λέτες έχουν δείξει ότι πολλοί γονείς τάζουν στα παιδιά τους γλυκά ή κάποιο πρόχειρο φα- γητό αν αδειάσουν το πιάτο τους, αλλά με αυτό τον τρό- πο ενθαρρύνουν την κατανά- λωση τροφίμων πλούσιων σε λίπη, θερμίδες, ζάχαρη ή/και αλάτι. Τι να κάνετε: Αφήστε το φα- γητό έξω από τη διαδικασία επιβράβευσης - όχι μόνο για το θέμα του φαγητού αλλά για οποιοδήποτε επίτευγμά τους. Προσπαθείτε να ελέγξε- τε τι τρώνε εκτός σπιτιού. Επιστήμονες από το Πανε- πιστήμιο Τζονς Χόπκινς, στη Βαλτιμόρη, δημοσίευσαν το 2011 μελέτη που έδειξε ότι οι γονείς ελάχιστα επηρεάζουν τη διατροφική συμπεριφορά των παιδιών τους καθώς αυτά μεγαλώνουν. Στην πραγματικότητα, η δι- ατροφή τους εκτός σπιτιού (π.χ. στο σχολείο, με τους φίλους) καθίσταται πιο σημα- ντική από ό,τι αυτή με τους γονείς και έτσι ο αυστηρός έλεγχος στο σπίτι γυρνάει μπούμερανγκ, με το παιδί να υπερκαταναλώνει ό,τι πιο ανθυγιεινό κάθε φορά που βρίσκει την ευκαιρία. Τι να κάνετε: Γεμίστε το σπί- τι κυρίως με υγιεινά τρόφιμα, αλλά αφήστε λίγο χώρο και για λιχουδιές, επιτρέποντας στο παιδί να πάρει στα χέρια του τη διατροφή του διαλέ- γοντας μόνο του τι θα φάει. Σερβίρετε φαγητό στο παιδί. Μπορεί να μοιάζει καλή ιδέα, αλλά στην πραγματικότητα με αυτό τον τρόπο δεν μαθαίνει να ελέγχει τις ποσότητες του φαγητού που καταναλώνει. Τι να κάνετε: Αφήστε το παι- δί να σερβίρεται μόνο του. Μιλάτε ακατάλληλα για το φαγητό. Κάθε διδασκαλία για το φαγητό χρειάζεται την ηλι- κία της. Το παιδί του δημοτι- κού λ.χ. μπορεί να μάθει να μαγειρεύει, αλλά είναι πρό- ωρο να ενημερωθεί για τις καρδιαγγειακές συνέπειες του σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Αυτές είναι πιο κατάλληλες για τα παιδιά του λυκείου. Τι να κάνετε: Να παρέχετε διαρκώς ευκαιρίες στο παιδί να συμμετέχει στην προετοι- μασία και στο μαγείρεμα του φαγητού, απαντώντας σε όλες τις ερωτήσεις του. Σκέφτεστε υπερβολικά πολύ την καθαριότητα. Τα μικρά παιδιά πρέπει να λερωθούν για να μάθουν - και αν πρόκει- ται να μάθουν να τρώνε μόνα τους και σωστά, πρέπει να πα- σαλειφτούν με το φαγητό. Τι να κάνετε: Αφήστε τα μικρά παιδιά να βουτήξουν τα χέρια τους μέσα στο φα- γητό και στο γάλα για να τα γευτούν με όλες τις αισθή- σεις τους και να μάθουν να συντονίζουν τα χέρια με το στόμα τους. Μαγειρεύετε κάτι άλλο. Μερικοί γονείς μαγειρεύουν διαφορετικό φαγητό σε κάθε παιδί, επειδή έχουν διαφο- ρετικές προτιμήσεις. Εφόσον δεν υπάρχει ιατρικός λόγος γι' αυτό, το μόνο που κάνουν είναι να ενθαρρύνουν την ιδι- οτροπία στο φαγητό, σύμφω- να με μελέτη του 2009 που δημοσιεύθηκε στη «Διεθνή Επιθεώρηση Συμπεριφορικής Διατροφής & Φυσικής Δραστη- ριότητας» (IJBNPA). Τι να κάνετε: Να φτιάχνετε ένα φαγητό για όλη την οι- κογένεια. Αρχίζετε πολύ νωρίς τις «μπουκίτσες». Η προτίμηση για τα αλμυρά, τα γλυκά και τα πλούσια σε λίπη φαγητά διαμορφώνεται κατά το πρώ- το εξάμηνο της ζωής και όσο περισσότερο εκτίθεται σε αυτά το παιδί (με τις γνωστές σε όλους «μπουκίτσες») τόσο περισσότερο μαθαίνει να τα αποζητά. Τι να κάνετε: Καθυστερήστε όσο το δυνατόν περισσότερο τη γνωριμία του παιδιού με γλυκά, τηγανητά και πλούσια σε αλάτι τρόφιμα (ει δυνατόν, αρχίστε τα μετά την ηλικία των δύο ετών). Τι συμβουλεύουν οι ειδικοί για την αποφυγή τους και την πρόληψη προβλημάτων όπως η παχυσαρκία και η ανορεξία Λευκοπλακία στο στόμα: Η άγνωστη νόσος του τσιγάρου και του ποτού Χιλιάδες Έλληνες παρουσι- άζουν στο στόμα τους (συ- νήθως κοντά στη γωνία του, στη γλώσσα ή στα ούλα) μια λευκή πλάκα, η οποία είναι καλά «στερεωμένη» στον υποκείμενο ιστό και μεγα- λώνει με το πέρασμα του χρόνου. Ο Γιώργος Χ. Λάσκαρης, αναπληρωτής καθηγητής Στοματολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, εξηγεί τι είναι αυτή η βλάβη και πώς αντιμετω- πίζεται. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΛΕΥΚΟΠΛΑΚΙΑ; Είναι μία προκαρκινική βλά- βη που εμφανίζεται στον βλεννογόνο του στόματος με τη μορφή που περιγράφει η ονομασία της: ως λευκή πλάκα. Η πλάκα αυτή είναι καλά προσκολλημένη στη θέση της και δεν προκαλεί- ται από κάποιο νόσημα. Παρ' ότι δεν ξέρουμε την ακριβή αιτία της, ξέρουμε καλά πως υπάρχουν προ- διαθεσικοί παράγοντες γι' αυτήν και το κάπνισμα είναι ο κυριότερος. Μελέτες που έχουμε διενεργήσει έχουν δείξει ότι 85%-90% των πα- σχόντων είναι επί τουλάχι- στον μία δεκαετία μανιώδεις καπνιστές (ένα έως τρία πα- κέτα την ημέρα) και συνή- θως έχουν ελλιπή στοματική υγιεινή. ΠΟΣΟ ΣΥΧΝΗ ΕΙΝΑΙ; Υπολογίζουμε ότι την πα- ρουσιάζει 2%-3% του ενήλι- κου γενικού πληθυσμού. Η πλειονότητα των ασθενών έχουν ηλικία 40-50 ετών, ενώ η συχνότητά της είναι παρόμοια στα δύο φύλα. Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνισή της; Εκτός από το κάπνισμα, επίσης σημαντικός προδι- αθεσικός παράγων είναι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, ιδίως όταν συνδυ- άζεται με το κάπνισμα. Επιπρόσθετο επιβαρυντικό ρόλο έχουν ο χρόνιος τραυ- ματισμός του εσωτερικού του στόματος (λ.χ. από τα δόντια, τις τεχνητές οδοντοστοιχίες ή τα άγκιστρά τους), η έκθε- ση σε παθογόνους μικροορ- γανισμούς όπως ο μύκητας Candida Albicans και σε ορι- σμένα στελέχη του ιού HPV (κυρίως τα HPV16 και HPV18), όπως και ορισμένοι γενετικοί και διατροφικοί παράγοντες. ΕΙΝΑΙ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΗ; Όπως προαναφέρθηκε, η λευκοπλακία είναι προκαρ- κινική κατάσταση, γεγονός που σημαίνει ότι αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως υπάρχει κίνδυνος να εξε- λιχθεί σε καρκίνο. Οι πιθα- νότητες να συμβεί αυτό διαφέρουν ανάλογα με το σημείο του στόματος όπου αναπτύσσεται η πλάκα. Έτσι, όταν εμφανίζεται στις περιοχές που αποκαλούμε «υψηλού κινδύνου» (είναι η γλώσσα και το έδαφος στό- ματος) οι πιθανότητες εξαλ- λαγής είναι 15%-20%, ενώ όταν εκδηλώνεται σε άλλα σημεία (λ.χ. κοντά στη γωνία του στόματος ή στα ούλα) οι πιθανότητες είναι 5%-6%%. ΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΕΙ Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΞΑΛΛΑΓΗΣ; Με βάση κυρίως τρεις παρα- μέτρους: * Η πρώτη είναι η κλινική μορφή της βλάβης (ο στο- ματολόγος γιατρός ελέγχει αν αιμορραγεί, αν έχει δια- βρώσεις ή προεξοχές, αν εί- ναι σκληρή στην ψηλάφηση κ.λπ.). * Η δεύτερη είναι τα ευρή- ματα της βιοψίας που γίνεται για να αξιολογηθούν τυχόν μεταβολές στα κύτταρα και τους ιστούς. * Η τρίτη παράμετρος είναι ο προσδιορισμός με ορισμέ- νες τεχνικές μοριακής βιολο- γίας (τον in situ υβριδισμό και την αλυσιδωτή αντίδρα- ση πολυμεράσης - PCR) ενός αντιγόνου που μας προστα- τεύει από τον καρκίνο. Το αντιγόνο αυτό λέγεται p-53 και αν ανιχνευτεί σε σημα- ντικές ποσότητες (υπερέκ- φραση) στη λευκοπλακία, σημαίνει ότι ήδη έχει αρχί- σει η διαδικασία εξαλλαγής, ακόμα και αν τα ευρήματα της βιοψίας με το κοινό μι- κροσκόπιο (ιστολογικά) δεν είναι ανησυχητικά. ΠΩΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΤΑΙ; Η θεραπεία συνίσταται κυρί- ως στη χειρουργική αφαίρε- ση της πλάκας, με μια δια- δικασία ασφαλή και σχετικά απλή που γίνεται με τοπική αναισθησία στον χώρο του ιατρείου. Εάν η αφαίρεση γίνει σω- στά ο κίνδυνος εξαλλαγής μηδενίζεται, εφόσον εκλεί- ψουν και οι προδιαθεσικοί παράγοντες. Αν όμως συ- νεχιστεί το κάπνισμα, υπάρ- χουν πάνω από 30% πιθανό- τητες να επανεμφανισθεί η λευκοπλακία ή και να εξελι- χθεί σε καρκίνο. Η διόρθωση των πιθανών τραυματικών παραγόντων μέσα στο στόμα, η καλή στο- ματική υγιεινή και, τέλος, η παρακολούθηση ανά τακτά χρονικά διαστήματα (κάθε 4 έως 6 μήνες στην αρχή) του ασθενούς, επίσης είναι απα- ραίτητα. Σε σπάνιες περιπτώ- σεις, για την αντιμετώπιση της λευκοπλακίας μπορεί να χρειασθούν ειδικά φάρμακα. ΑΡΙΘΜΟΙ 2-3% των ενηλίκων παρου- σιάζουν λευκοπλακία 40-50 ετών η συνηθέστερη ηλικία εμφάνισης σε άντρες και γυναίκες 85-90% των ασθενών είναι καπνιστές 9 φορές περισσότερες πιθανότητες έχουν οι κα- πνιστές να εκδηλώσουν τη νόσο, σε σύγκριση με τους μη καπνιστές 30% πιθανότητες υποτρο- πής όταν δεν διακόπτεται το κάπνισμα ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ ΕΞΑΛΛΑΓΗΣ ΣΕ ΚΑΡΚΙΝΟ 15-20% όταν η λευκοπλακία εμφανίζεται στη γλώσσα ή στο έδαφος του στόματος 5-6% όταν η λευκοπλακία εμφανίζεται αλλού στο στό- μα (π.χ. στα ούλα) ΜΟΡΦΕΣ ΛΕΥΚΟΠΛΑΚΙΑΣ * Ομοιογενής. Αντιπροσω- πεύει το 97% των περιπτώ- σεων και χαρακτηρίζεται από την ομοιογενή μορφή της πλάκας στο στόμα του ασθενούς. Έχει τον μικρότε- ρο κίνδυνο να εξελιχθεί σε καρκίνο. * Κοκκιώδης (ή οζώδης). Η δεύτερη συχνότερη μορφή λευκοπλακίας. Η επιφάνεια της πλάκας είναι κοκκινωπή, με πολλαπλά μικρά λευκά οζίδια (εξογκώματα) ή κη- λίδες. Έχει τον μεγαλύτε- ρο κίνδυνο να εξελιχθεί σε καρκίνο. * Μυρμηκιώδης. Η πιο σπά- νια μορφή λευκοπλακίας. Η επιφάνεια της πλάκας είναι τραχιά (ανώμαλη). Συχνά υποτροπιάζει μετά την χει- ρουργική αφαίρεση. Έχει μεγάλο κίνδυνο να εξελιχθεί σε καρκίνο. ΘΕΣΕΙΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ Σημείο στόματος - Ποσοστό κρουσμάτων Παρειά (κοντά στη γωνία του στόματος) - 28,4% Γλώσσα - 21,6% Ούλα - 20% Χείλος - 12,6% Έδαφος του στόματος - 10,8% Υπερώα - 6,9% ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ * Κάπνισμα. Είναι ο σημα- ντικότερος προδιαθεσικός παράγοντας. Η λευκοπλακία μπορεί να αντιστραφεί, εάν ο ασθενής κόψει το κάπνι- σμα, αλλά αυτό δεν συμβαί- νει και πολύ συχνά. * Υπερκατανάλωση αλκοόλ, κυρίως όταν συνδυάζεται με κάπνισμα. Το αλκοόλ αυξά- νει τη διαπερατότητα των κυττάρων του βλεννογόνου από τα καρκινογόνα συστα- τικά του καπνού. * Χρόνιος τραυματισμός του εσωτερικού του στόμα- τος. Συμπεριλαμβάνονται τα στραβά ή αιχμηρά δόντια, οι τεχνητές οδοντοστοιχίες που δεν εφαρμόζουν καλά ή τα άγκιστρά τους, τα ελαττωμα- τικά σφραγίσματα, γέφυρες ή θήκες κ.λπ. * Έκθεση σε παθογόνους μικροοργανισμούς. Σε πολ- λές περιπτώσεις λευκο- πλακίας έχουν εντοπιστεί παθογόνα όπως ο μύκητας Candida Albicans και ορι- σμένα στελέχη των ιών HPV (ιδίως τα HPV16 και HPV18). ΘΕΡΑΠΕΙΑ * Αποφυγή ή/και διόρθωση των προδιαθεσικών παρα- γόντων. Το σημαντικότερο είναι η διακοπή του καπνί- σματος. * Χειρουργική θεραπεία. Η πιο συνηθισμένη μορφή αντιμετώπισης. Μπορεί να γίνει με κλασική χειρουργι- κή, με λέιζερ ή με ηλεκτρο- χειρουργική. * Μη επεμβατικές μέθοδοι. Γίνονται σε επιλεγμένα περι- στατικά. Συμπεριλαμβάνουν μεθόδους, όπως φωτοδυνα- μική θεραπεία, κρυοθερα- πεία και φάρμακα. ΑΥΤΟ ΤΟ ΞΕΡΑΤΕ; Μετά τη διάγνωση της λευκοπλακίας, οι ασθε- νείς πρέπει να ελέγχονται προληπτικά από τον γιατρό κάθε 4 έως 6 μήνες και για 4-5 χρόνια, ώστε να δια- γνωσθεί εγκαίρως τυχόν υποτροπή ή εξέλιξη της βλάβη σε ακανθοκυτταρι- κό καρκίνωμα. Αν, όμως, συνεχίζουν το κάπνισμα, ο έλεγχος πρέπει να συνεχι- στεί επ' αόριστον. ΠΗΓΗ: Γεώργιος Χ. Λάσκα- ρης, στοματολόγος ιατρός- οδοντίατρος, αναπληρωτής καθηγητής Στοματολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πα- νεπιστημίου Αθηνών, επι- σκέπτης καθηγητής του Πα- νεπιστημίου του Λονδίνου, National Cancer Institute (US). ΤΗΣ ΜΥΡΣΙΝΗΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ* ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΡΟΥΛΑ ΤΣΟΥΛΕΑ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΡΟΥΛΑ ΤΣΟΥΛΕΑ
Links
Archive
13 October 2014
27 October 2014
Navigation
Previous Page
Next Page
