Logo
Prev
search
Print
addthis
Rotate
Help
Next
Contents
All Pages
Browse Issues
Buy This Issue
Επιλέξτε έκδοση
Δευτέρα
Πέμπτη
Σάββατο
Home
'
Neos Kosmos Monday : 12 October 2015
Contents
6 - ΝΕΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΑ 12 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2015 Απόψεις ΤΟΥ Δρ ΒΑΣΙΛΗ ΣΑΡΑΦΙΔΗ* Διαχωρισμός του κρατικού μηχανισμού και της δημόσιας διοίκησης από τα πολιτικά κόμματα Ο ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ John Nash (1928-2015) έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό το 2002 με την ταινία «Ένας υπέροχος άνθρωπος» (4 βραβεία Όσκαρ), σε σκηνοθεσία του Ron Howard και με πρωταγωνιστή τον Russell Crowe. Οι φοιτητές των οικονομικών μελετούν την επιστημονική συμβολή του Nash από το πρώτο έτος των σπουδών τους, όταν μαθαίνουν για τη θεωρία των παιγνίων. Η λεγόμενη «ισορροπία κατά Nash» αναπτύχθηκε ως θεωρία στις αρχές της δεκαετίες του '50 και πρόκειται για μια έννοια επίλυσης παιγνίων στα οποία οι παίκτες δεν συνεργάζονται μεταξύ τους, και η στρατηγική που επιλέγει ο κάθε ένας από αυτούς είναι η καλύτερη δυνατή δεδομένης της στρατηγικής των υπολοίπων. Συνεπώς κανένας παίκτης δεν έχει τίποτα να κερδίσει αν αποκλίνει από τη στρατηγική του, εφόσον όλοι οι άλλοι έχουν δεσμευθεί να διατηρήσουν τη δική τους. Το τελικό αποτέλεσμα είναι συχνά υποδεέστερο από αυτό που θα μπορούσε να επιτευχθεί αν υπήρχε συνεργασία μεταξύ των παικτών. Αργότερα στην δεκαετία του '60 οι οικονομολόγοι Reinhard Selten και John Harsanyi (κάτοχοι του Βραβείου Νόμπελ στα οικονομικά για το 1994, μαζί με τον Nash) γενίκευσαν την έννοια της ισορροπίας κατά Nash έτσι ώστε να μπορεί να εφαρμοστεί σε περιπτώσεις όπου η αρχική της διατύπωση δεν ήταν επαρκής. Μια ισορροπία κατά Nash δημιουργείται σε μια κοινωνία όταν τα μέλη της επιλέξουν να υιοθετήσουν ένα συγκεκριμένο κώδικα συμπεριφοράς που τους αποδίδει το μέγιστο δυνατό όφελος βάσει του τρόπου με τον οποίο συμπεριφέρονται (ή πιστεύουν ότι θα συμπεριφερθούν) οι υπόλοιποι συνάνθρωποι τους· επιπλέον, δεν έχουν κίνητρο να αλλάξουν όσο οι πεποιθήσεις τους για το τι θα κάνουν οι υπόλοιποι παραμένουν ίδιες. Ως αποτέλεσμα, διαφορετικές κοινωνίες μπορεί να καταλήξουν σε πολύ διαφορετικές ισορροπίες, ανάλογα με τα πιστεύω που έχει το κάθε άτομο για το πως θα συμπεριφερθούν οι άλλοι, καθώς και το επίπεδο εμπιστοσύνης που τρέφει απέναντι στους θεσμούς. Εδώ χρησιμοποιώ την λέξη «θεσμός» με την ευρεία έννοια του όρου που συμπεριλαμβάνει οποιονδήποτε παράγοντα διέπει τις συλλογικές μας δράσεις και παίζει ρόλο στην πολιτική και κοινωνική ζωή των ανθρώπων, όπως τα ήθη και τα έθιμα, οι ισχύοντες νόμοι, η οργάνωση και η διοικητική δομή ενός κράτους. Δυστυχώς, στην ελληνική καθημερινό- τητα έχουν δημιουργηθεί πολλές κακές ισορροπίες, λόγω κυρίως της έλλειψης αμοιβαίας εμπιστοσύνης που υπάρχει μεταξύ μας αλλά και προς τους θεσμούς. Το βράδυ του Σαββάτου κάποιοι οδηγοί στο κέντρο της πόλης θα παρκάρουν το αυτοκίνητο τους σε χώρους στάθμευσης ατόμων με αναπηρία διότι πιστεύουν ότι αν δεν το κάνουν οι ίδιοι θα το κάνει κάποιος άλλος. Ο διάσημος πλέον αντικαπνιστικός νόμος του 2008 έχει αποτύχει παταγωδώς να αποκλείσει το κάπνισμα από τα μπαρ και τα νυχτερινά κέντρα επειδή οι ιδιοκτήτες τους πιστεύουν ότι ούτε το διπλανό μαγαζί θα τον εφαρμόσει, δημιουργώντας στην περίπτωση αυτή αθέμιτο ανταγωνισμό. Όταν ο χρόνος αναμονής χειρουργικών ασθενών είναι μεγάλος, κάποιοι ενδεχομένως επιχειρούν να καταβάλλουν «φακελάκι» στον αρμόδιο προκειμένου να περάσουν μπροστά στη σειρά, θεωρώντας ότι και οι άλλοι πιθανώς θα κάνουν το ίδιο. Στις περισσότερες των περιπτώσεων οι επιλογές που κάνουμε πράγματι αυξάνουν το ατομικό μας όφελος προσωρινά αλλά εις βάρος του συνόλου, ενώ οι πεποιθήσεις μας για την συμπεριφορά των άλλων και η έλλειψη εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς τελικά αυτοεπιβεβαιώνονται. Το κρίμα είναι ότι αν καλλιεργούσαμε μια διαφορετική αντίληψη των πραγμάτων θα μπορούσαμε να πετύχουμε πολύ καλύτερα αποτελέσματα και ευνοϊκότερες ισορροπίες στην κοινωνία. Αυτή τη φορά θα ήταν το αίσθημα της αμοιβαίας εμπιστοσύνης αυτό που θα αυτοεπιβεβαιωνόταν. Ποιοι είναι οι παράγοντες που διαμορφώνουν ένα περιβάλλον αμοιβαίας εμπιστοσύνης προς τους άλλους ανθρώπους και προς τους θεσμούς; Ασφαλώς σημαντικό ρόλο εδώ παίζει η τήρηση των νόμων και η τιμωρία αυτών που τους παραβιάζουν. Το ερώτημα όμως που προκύπτει άμεσα σε αυτή την περίπτωση είναι ποιά είναι τα αίτια εκείνα που σε κάποιες χώρες οι νόμοι τηρούνται σε μεγαλύτερο βαθμό από κάποιες άλλες, και για ποιό λόγο εκείνοι που παραβιάζουν τους νόμους τιμωρούνται σε μεγαλύτερο βαθμό σε κάποιες χώρες από άλλες. Αναπόφευκτα η κουλτούρα μας, η ιδιοσυγκρασία μας και το αίσθημα κοινωνικής ευθύνης που κουβαλάμε μέσα μας διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στις αντιλήψεις μας, την νοοτροπία και την συμπεριφορά μας. Από το 1981 και μετά μια ομάδα κοινω- νικών επιστημόνων διεξάγει μια τακτική έρευνα που αφορά μία περίοδο 4-5 ετών και έχει σκοπό να μελετήσει και να καταννοήσει τις αξίες, τις πεποιθήσεις και τα Παιδεία: Τα Προαπαιτούμενα Αν θέλουμε να ξεφύγουμε από τη σημερινή φαυλότητα και την υπανάπτυξη μόνο ένας καταλύτης υπάρχει: «Η ΚΑΤAΛΛΗΛΗ ΠΑΙΔΕΙΑ»! Και το να συνειδητοποιήσει ο καθένας μας ότι η περιφρόνηση των θεσμών και των νόμων μπορεί μεν να βολεύει συγκυριακά κάποιους αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί το χάος που μας ταλανίζει ως κοινωνία (ή ως μη κοινωνία, έτσι που την καταντήσαμε). Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ κίνητρα των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Η πρωτοβουλία αυτή είναι γνωστή ως η Έρευνα των Παγκόσμιων Αξιών (the World Values Survey). Τα στοιχεία της έρευνας δείχνουν ότι χώρες στις οποίες οι πολίτες τους έχουν χαμηλό βαθμό εμπιστοσύνης προς τους άλλους και προς τους θεσμούς, αντιμετωπίζουν πολύ μεγαλύτερα προβλήματα διαφθοράς σε σχέση με άλλες χώρες όπου υπάρχει μεγαλύτερος βαθμός αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Ταυτόχρονα, χώρες με λιγότερη διαφθορά βιώνουν μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη. Η σχέση μεταξύ διαφθοράς και έλλει- ψης εμπιστοσύνης είναι αμφίδρομη φυσικά (στην οικονομετρία η ιδιότητα αυτή είναι γνωστή ως «ενδογένεια»), όπως είναι και αυτή μεταξύ διαφθοράς και οικονομικής ανάπτυξης. Η διαφθορά αυξάνει το έλλειμμα εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους θεσμούς, ενώ το έλλειμμα εμπιστοσύνης αυξάνει την διαφθορά επειδή οι πολίτες ενεργούν με βάση το «κακό σενάριο». Το 2001 η 55η έκθεση του λεγόμενου «Ευρωβαρόμετρου» παρουσίασε μια ανάλυση της κοινής γνώμης στην Ευρώπη για διάφορα ζητήματα που απασχολούν την καθημερινότητα των πολιτών της. Σε μία από τις ερωτήσεις ζητήθηκαν οι πολίτες να κατατάξουν τρεις θεσμούς που εμπιστεύονται περισσότερο από τους άλλους. Οι Έλληνες επέλεξαν τον στρατό στην πρώτη θέση, στη συνέχεια την εκκλησία, και μετά τους φιλανθρωπικούς οργανισμούς. Κατά σύμπτωση οι Πορτογάλοι επέλεξαν ακριβώς τους ίδιους θεσμούς και με την ίδια απολύτως σειρά. Σημειώνω εδώ ότι κανένας από τους θεσμούς αυτούς δεν επηρεάζει άμεσα την ζωή μας. Εν αντιθέσει, οι πολίτες της Γερμανίας, της Ολλανδίας και της Αυστρίας επέλεξαν ανάμεσα στους τρεις θεσμούς που τρέφουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη την αστυνομία και το σύστημα δικαιοσύνης. Έχει επίσης ιδιαίτερο ενδιαφέρον το γεγονός ότι στην 57η έκθεση του Ευρωβαρόμετρου που διεξήγαγε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ελλάδα κατετάγη προτελευταία ανάμεσα στις χώρες της Ευρώπης των 15, όσον αφορά την εμπιστοσύνη που τρέφουν οι πολίτες της για την Δημόσια Διοίκηση. Ένα από τα θεμελιώδη προβλήματα λοι- πόν που αντιμετωπίζει σήμερα η Ελλάδα είναι σαφέστατα το πως θα καταφέρει να πετύχει ευνοϊκές ισορροπίες πάνω σε βασικά ζητήματα που επηρεάζουν την καθημερινότητα μας έτσι ώστε να βελτιωθεί το βιοτικό μας επίπεδο και η κοινωνική ευημερία, όχι μόνο για τις σημερινές γενεές αλλά και τις μελλοντικές. Όμως αυτό προϋποθέτει να αποκτήσουμε αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ μας και προς τους θεσμούς. Ένα μεγάλο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση θα είναι η επίτευξη του διαχωρισμού του κρατικού μηχανισμού και της δημόσιας διοίκησης από τα πολιτικά κόμματα. Μου φαίνεται αδιανόητο ότι ακόμα και στις μέρες μας οι γενικοί γραμματείς των υπουργείων διορίζονται αποκλειστικά με κομματικά κριτήρια από την εκάστοτε κυβέρνηση και συνήθως μάλιστα πρόκειται για πρώην υποψήφιους βουλευτές που δεν μπόρεσαν να εκλεγούν αλλά έχουν μείνει «πιστοί στο κόμμα» για πολλά χρόνια. Σε αυτό το σημείο μπορεί κάποιος να συγκρίνει τον διαχωρισμό Κράτους-Κομμάτων με το διαχωρισμό Κράτους-Εκκλησίας. Αν και προσωπικά πιστεύω και στα δύο, μου προξενεί μεγάλη εντύπωση το γεγονός ότι ο τελευταίος λαμβάνει δυσανάλογη δημοσιότητα τον τελευταίο καιρό, ενώ αυτός που θα κάνει την πιο ουσιαστική διαφορά στην καθημερινή μας ζωή είναι ο πρώτος. Η Ελλάδα είναι μια υπέροχη χώρα και αποτελεί πηγή έμπνευσης για πολλούς ανθρώπους που διαμένουν στο εξωτερικό. Μερικοί έχουν μάλιστα την ευκαιρία να την απολαμβάνουν τακτικά ως επισκέπτες. Κάποια στιγμή ευελπιστώ ότι θα την απολαύσουν περισσότερο και οι ίδιοι οι κάτοικοι της Ελλάδας. Αυτό θα γίνει όταν η αμοιβαία εμπιστοσύνη που τρέφουμε ο ένας για τον άλλον και η εμπιστοσύνη μας για τους θεσμούς της χώρας φτάσει στο επιθυμητό επίπεδο. *Ο Dr Βασίλης Σαραφίδης είναι Senior Lecturer in Econometrics του Πανεπιστημίου Monash (Department of Econometrics and Business Statistics). Χρειαζόμαστε λοιπόν μια παιδεία που θα διδάξει επί τέλους με ειλικρίνεια τους Έλληνες ΠΟΙΟΙ ΕΙΝΑΙ (ταυτότητα - χαρακτήρας - ιστορία - παράδοση) και τι θα πεί ΔΙΑΛΟΓΟΣ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ και ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. Μια παιδεία που θα πείσει ότι αληθινός πατριώτης είναι όποιος προτάσσει το συμφέρον του τόπου. Μια παιδεία που θα καταδικάζει στη συνείδηση του καθενός τον ψεύτη και τον κλέφτη και θα εξοστρακίζει όποια ηγεσία ή πολίτη ακολουθεί τέτοιες πρακτικές. Μια παιδεία που θα απαιτεί διαφάνεια περί τα κοινά επί ποινή περιφρόνησης ή και απόρριψης από την κοινωνία όσων αποκρύπτουν ή διαστρεβλώνουν την αλήθεια. Μια παιδεία που θα καλλιεργήσει την πεποίθηση ότι ο Δημόσιος λειτουργός διορίζεται και πληρώνεται για να υπηρετεί τον πολίτη και όχι για να τον καταδυναστεύει, αλλιώς θα απολύεται. Μια παιδεία δημοκρατική που θα διδάσκει την ανάγκη συμμόρφωσης στους νόμους και το σεβασμό στην απόφαση της πλειοψηφίας χωρίς να παραβλέπει τα δικαιώματα της μειοψηφίας. Μια παιδεία που θα μάθει τον πολίτη να τεκμηριώνει με σοβαρότητα τις απόψεις του και να ακούει με ενδιαφέρον τη γνώμη του συνομιλητή του χωρίς να προτάσσει το «ΕΓΩ» του. Μια παιδεία που θα μάθει τα άτομα πώς να συνεργάζονται αρμονικά για ένα κοινό σκοπό. Μια παιδεία που θα οριοθετεί δικαιώματα και υποχρεώσεις του καθενός και θα καθιερώσει κώδικα κοινωνικής συμπεριφοράς. Μια παιδεία που θα διδάξει τα μέλη της κοινωνίας πώς να συμβιβάζουν αντικρουόμενα συμφέροντα και να τηρούν τα συμφωνηθέντα. Μια παιδεία που θα μάθει τον πολίτη να κρίνει τους άλλους από τις πράξεις τους και όχι από τα λόγια τους. Μια παιδεία που θα πείσει τον πολίτη ότι η καταγγελία της παραβατικότητας δεν είναι «κάρφωμα» ή «ρουφιανιά» αλλά προϋπόθεση για την Ισονομία και την προάσπιση των συμφερόντων του ιδίου και των νομοταγών συμπολιτών του. Και τέλος, μια παιδεία που θα θεμελιώσει το σεβασμό στην Ισονομία και στη Δικαιοσύνη. Η Παιδεία μιας κοινωνίας συντίθεται από: - Την Τυπική εκπαίδευση (δημόσια και ιδιωτική). - Τις Συμπεριφορές και Αξίες που κυριαρχούν στην Κοινωνία. - Το Παράδειγμα που δίνουν οι κάθε είδους ιθύνο- ντες, οι γονείς, οι δάσκαλοι και οι κρατικές υπηρεσίες στο λαό. - Την επίδραση των ΜΜΕ και του Διαδικτύου. Οι Συμπεριφορές και Αξίες της κοινωνίας και το Παράδειγμα των ιθυνόντων υπέστησαν συνεχή καθίζηση μετά τη Μεταπολίτευση, με τη λαϊκίστικη νομοθέτηση, τον παραμερισμό της αριστείας, την έλλειψη παραγωγικού διαλόγου, τις ψευδείς δεσμεύσεις, την τοποθέτηση πολλών άσχετων, άξεστων και ασυνείδητων «ημετέρων» σε θέσεις κλειδιά της Διοίκησης και του Συνδικαλισμού, με την κομματικοποίηση των πάντων αλλά και με την άθλια διαχείριση του πακτωλού χρημάτων που προήλθαν από Κοινοτικές επιδοτήσεις και δανεικά. Οι πρακτικές αυτές συνεχίστηκαν ή αποσιωπήθηκαν από όλες τις πολιτικές παρατάξεις που επωφελήθηκαν αδιαλείπτως μέχρι την κρίση και ήσαν ακριβώς ό,τι μας έφερε στη σημερινή κατάσταση του χάους και της λαμογιοκρατίας. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης έφτασαν να ελέγχο- νται από Ολιγάρχες και να προωθούν τα συμφέροντα της διαπλοκής ενώ η ΕΡΤ είχε γίνει άντρο πληθώρας υψηλά αμειβόμενων αργόσχολων ή κομματικών δημοσιογράφων και με ελάχιστη ακροαματικότητα. Για κάμποσες δεκαετίες κυριαρχούσαν στη χώρα μας αυτοσχεδιασμοί στην Εκπαίδευση. που είχαν ως αντικείμενο κυρίως την Τριτοβάθμια και εδώ όχι επί της ουσίας αλλά συνήθως για τεχνικές ρυθμίσεις ψηφοθηρικού χαρακτήρα. Ουδείς ασχολήθηκε στα σοβαρά με το σημαντικότερο κομμάτι του εκπαιδευτικού συστήματος που είναι η Προσχολική και η Πρωτοβάθμια εκπαίδευση αφού εκεί κυρίως διαπλάθονται οι προσωπικότητες των νέων μας. Δυστυχώς, σε όλους τους παραπάνω τομείς είμαστε ιδιαίτερα ελλειμματικοί... ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Έτσι, όσον αφορά την Τυπική εκπαίδευση και κυρίως την Υποχρεωτική, αυτή πιστεύω ότι θα πρέπει να έχει ως πρωταρχικούς σκοπούς: - Να μάθει τους νέους να σκέπτονται ορθολογικά και να συζητούν εποικοδομητικά - Να διαπλάθει υπεύθυνους και νομιμόφρονες πολίτες Θα επιδιώκεται βέβαια και η πρόσληψη γνώσεων που ανεβάζουν το πνευματικό επίπεδο και την ευαισθητοποίηση αλλά, κατά τη γνώμη μου, στην περίπτωση της χώρας μας αυτή καταντά ελάσσονος σημασίας επειδή, όπως προαναφέρθηκε, στην Ελλάδα πάσχουν απελπιστικά οι Αξίες, οι Συμπεριφορές και το Παράδειγμα ενώ ανθεί η παπαγαλία. Εξ άλλου, με τις σημερινές ευκολίες του Διαδικτύου, πιό πολύ από την αποστήθιση μετράει το πού θα αναζητήσουμε τη γνώση, πώς θα ελέγξουμε την αυθεντικότητά της και πώς θα τη χρησιμοποιήσουμε. Τα παραπάνω μπορεί να θεωρηθούν από μερικούς ως ουτοπικά για τη σημερινή ελληνική και διεθνή πραγματικότητα, είναι όμως απολύτως απαραίτητα προκειμένου η Κοινωνία μας να κάνει αποφασιστικά βήματα προς τα εμπρός. Άν οποιοδήποτε νέο εκπαιδευτικό σύστημα δεν προτάσσει τα παραπάνω και αν δεν απαλλαγεί η Παιδεία από την κομματικοποίηση, η Ελλάδα θα συνεχίσει, χωρίς φρένο, την πορεία της πολιτισμικής και οικονομικής υποβάθμισης και ίσως τελικά της εθνικής της διάλυσης. Ασφαλώς θα χρειαστούν ευρύτατη και οργανωμένη δημόσια συζήτηση τουλάχιστον ενός εξαμήνου, επιδίωξη ευρείας συναίνεσης και κατάλληλη νομοθέτηση ώστε ο κάθε Υπουργός Παιδείας να μην αυτοσχεδιάζει ανεξέλεγκτα ανάλογα με τις προσωπικές του πεποιθήσεις ή σκοπιμότητες. Επίσης, θα απαιτηθεί και η κατάλληλη επιμόρφωση και άσκηση των υφιστάμενων διδασκάλων που πρέπει να υποστηριχθούν να λειτουργήσουν με πνεύμα αποστολής (εδώ τα μεγαλύτερα εμπόδια εκτιμάται ότι θα φέρει ο κομματικός συνδικαλισμός). Εφόσον όμως υπάρξει ένα συγκροτημένο σχέδιο γενικής αποδοχής η σχετική χρηματοδότηση για την επιμόρφωση και τα σχετικά κίνητρα θα εξασφαλιστεί από τα Ευρωπαϊκά αναπτυξιακά προγράμματα. Τα αποτελέσματα θα αργήσουν να φανούν αλλά, εφόσον το σχέδιο εφαρμοστεί με συνέπεια, θα δημιουργηθεί πολύ σύντομα ένα κλίμα οράματος και αισιοδοξίας, μια σαφέστατη ένδειξη ότι επί τέλους προς τα κάπου βαδίζουμε με προοπτική και με τη δική μας θέληση. Και αυτό θα έχει θετική επίδραση στην κοινωνία και στην οικονομική δραστηριότητα. Είναι λοιπόν καιρός να απαλλαγούμε άμεσα από την καταστρεπτική νοοτροπία του μυωπικού και ψηφοθηρικού «Εδώ και τώρα» και να σχεδιάσουμε το μέλλον της χώρας μας. Θα το κάνουμε; Δυστυχώς, η κοινωνία μας και οι ιθύνοντές της δεν ξέρουν τι θέλουν, δεν θέλουν ν’ αλλάξουν και αδυνατούν ή δεν θέλουν να καταλάβουν την καταλυτική σημασία των όσων προαναφέρθηκαν και τον κατ’ ανάγκην μακροπρόθεσμο χαρακτήρα τους. Δεν έχει συνεπώς ωριμάσει το αίτημα της ουσιαστικής αναμόρφωσης της Εκπαίδευσης μετά από εκτενή δημόσιο διάλογο και με κατάλληλους καταξιωμένους πολιτικούς προϊσταμένους οι οποίοι να υποστηριχθούν από κοινωνία και κόμματα. Και για το λόγο αυτό δεν βλέπω κάτι καλό να έρχεται. Και πάλι μάλλον ψηφοθηρικά ή ιδεοληπτικά μπαλώματα στο γόνατο θα έχουμε και αυτοσχεδιασμούς που θα αναιρεθούν από τον επόμενο υπουργό... Φαίνεται πως χάνουμε και αυτή την κρίσιμη ευκαιρία. Άραγε, πόσες μας έχουν απομείνει; ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΖΑΒΟΣ Πίτερ Οικονομίδης: «Η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι η Καλιφόρνια της Ευρώπης» Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Νότια Αφρική ως Έλληνας τρίτης γενιάς (οι γονείς του δεν μιλούσαν πολύ καλά Ελληνικά). H καριέρα του σε μεγάλους διαφημιστικούς οργανισμούς τον οδήγησε στο Χονγκ Κονγκ, στο Μεξικό και στη Νέα Υόρκη με πελάτες όπως η Apple και η Coca-Cola, αλλά εδώ και περισσότερο από 15 χρόνια ζει στην Αθήνα, από όπου εξακολουθεί να συμβουλεύει μεγάλες και μικρές εταιρείες σε θέματα στρατηγικής και δημιουργίας brand. Η συνάντηση μαζί του έγινε με αφορμή τα δύο χρό- νια παρουσίας στην Ελλάδα του Orange Grove, του συνεργατικού χώρου της ολλανδικής πρεσβείας για τη στήριξη start up εταιρειών, και του The Squeeze, ενός διαγωνισμού κατά τη διάρκεια του οποίου οκτώ από τις πιο πολλά υποσχόμενες νεοφυείς επιχειρήσεις του Orange Grove προβάλλουν την ιδέα τους μπροστά σε κοινό. Ο Πίτερ Οικονομίδης είναι επικεφαλής των κριτών που αποφασίζουν ποιες δύο start ups θα κερδίσουν χρηματικά έπαθλα 15.000 και 10.000 ευρώ. Είναι επίσης πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της διεθνούς ΜΚΟ Make-A-Wish. Οι start ups είναι μόδα ή ανάγκη; Δεν μπορεί να είναι μόνο μόδα! Πρέπει να ενθαρρύνουμε την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, αλλιώς θα παραμείνουμε μια χώρα με... πολύ ευχαριστημένους δημοσίους υπαλλήλους. Έχουμε δει πολλά επιτυχημένα παραδείγματα νεοφυών επιχειρήσεων στο Orange Grove τα τελευταία δύο χρόνια: από παραγωγή λαδιού μέχρι εφαρμογές στο κινητό για φορτηγά και μουσεία. Καλύτερα να ξεκινήσει ένας νέος μια εταιρεία start up στην Ελλάδα ή στο Λονδίνο; Αυτή είναι μια φρικτή ερώτηση και μου την κάνουν συνέχεια πολλοί νέοι. Ξέρετε τι τους απαντώ; Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Καλιφόρνια, το Λονδίνο ή το Βερολίνο είναι φανταστικά μέρη. Ακόμη και η Χιλή ξεκίνησε μια καταπληκτική προσπάθεια που ονομάζεται «Start Up Χιλή». Κάντε λοιπόν ό,τι νομίζετε ότι πρέπει να κάνετε, αλλά η Ελλάδα θα είναι χειρότερη χωρίς εσάς! Οπότε συμβουλεύετε τους νέους να μείνουν στην Ελλάδα και να θυσιαστούν; Πραγματικά, όσοι μένουν στην Ελλάδα μάλλον θυσιάζονται αυτήν τη στιγμή. Από την άλλη, θέλω να πιστεύω ότι, ακριβώς εξαιτίας όλων των γνωστών δυσκολιών, όσοι επιχειρούν κάτι καινούργιο στη χώρα μας είναι τόσο αποφασισμένοι, που τελικά έχουν μικρότερες πιθανότητες αποτυχίας από ό,τι σε άλλες χώρες. Υπάρχουν επενδυτές για νεοφυείς επιχειρήσεις στην Ελλάδα; Υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων τους οποίους πρέπει να αγκαλιάσουμε: οι Έλληνες της Διασποράς, που έχουν μια συναισθηματικής αφετηρίας επιθυμία να επενδύσουν στην Ελλάδα. Και γιατί δεν το κάνουν; Διότι το περιβάλλον δεν είναι ασφαλές. Ο πατέρας μου είχε γεννηθεί στη Νότιο Αφρική, όπου είχε δημιουργήσει μία από τις μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες, αλλά ήταν Έλληνας μέχρι το μεδούλι. Το μοναδικό που λαχταρούσε να κάνει πριν πεθάνει ήταν να επενδύσει στην Ελλάδα. Στα τέλη της δεκαετίας του ‘80 ήρθε εδώ και επιχείρησε να επενδύσει σε γη στη Ρόδο, αλλά γρήγορα σηκώθηκε και έφυγε. Μου εξομολογήθηκε ότι φοβόταν ότι θα τον εξαπατούσαν. Έχουν αλλάξει τα πράγματα από τότε; Όχι. Μιλάω με Έλληνες σε όλο τον κόσμο, στην Αυστραλία, στη Νότιο Αφρική και στις ΗΠΑ, και νομίζω ότι η κρίση έχει δημιουργήσει την εντύπωση ότι η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη. Εσείς έχετε επενδύσει σε κάποια start up; Εγώ; Μα δεν έχω τόσο πολλά χρήματα. Αλλά έχω επενδύσει όλη μου τη ζωή στην Ελλάδα. Γιατί ζείτε στην Ελλάδα ενώ δεν μεγαλώσατε εδώ; Νομίζω εξαιτίας της γιαγιάς μου. Ως παιδί, μεγαλώνο- ντας στη Νότια Αφρική, οι δεσμοί μου με την Ελλάδα ήταν ανύπαρκτοι. Αλλά κάθε Κυριακή μεσημέρι πηγαίναμε στη γιαγιά μου για φαγητό και εκεί υπήρχε όλο αυτό το ελληνικό... πράγμα, που στα δικά μου παιδικά μάτια φάνταζε ως ωραία «καταστροφή»: φαγητό και γέλια και κλάματα - όλα μαζί! Οι Έλληνες του εξωτερικού είναι πιο Έλληνες από εκείνους της Ελλάδας; Νομίζω ότι εμείς, σε αυτήν τη χώρα, έχουμε γυρίσει την πλάτη μας σε πολλά ελληνικά πράγματα επειδή τα θεωρούμε κλισέ και κοιτάμε προς την Ευρώπη. Για τον μέσο Αθηναίο τα μικρά σπιτάκια της Σαντορίνης είναι «γραφικά». Ε, δεν είναι. Είναι μοναδικά. Έχουμε χάσει το πάθος μας για μία Prada! Δεν είμαστε Ευρωπαίοι; Ποτέ δεν θα γίνουμε καλοί Γερμανοί. Αλλά πρέπει να γίνουμε εξαιρετικοί Έλληνες. Να κάνουμε rebrand τον εαυτό μας; Να κάνουμε rebrand τον εαυτό μας διότι δεν μπορούμε να κάνουμε rebrand την Ελλάδα. Διότι το brand είναι η φήμη σου. Όχι οι παραλίες. Η λέξη brand ενοχλεί όταν μιλάμε για μια χώρα ή για τους ανθρώπους της. Αλλά τι είναι το brand; Είναι ήθος. Είναι πεποιθήσεις, αξίες και αφήγηση. Η Nike δεν κάνει καλύτερα παπούτσια από άλλες εταιρείες. Είναι όλα πλαστικά και φτιάχνονται στη Μαλαισία. Αλλά μας λέει να βρούμε το μεγαλείο μας. Ποιο είναι το ελληνικό brand; Όλος ο κόσμος αναγνωρίζει ότι έχουμε αγάπη για τη ζωή. Δεν πρέπει να το υποτιμάμε αυτό. Μπορεί εύκολα να μεταφραστεί σε ωραία προϊόντα, σε πολιτισμό, σε μόδα, σε εκπαίδευση. Πρέπει να δεχτούμε ότι δεν είμαστε πειθαρχημένοι τεχνοκράτες, αλλά ότι μπορούμε να κάνουμε συναρπαστικά πράγματα. Μήπως δίνετε μεγάλη σημασία στην επικοινωνία και όχι στην ουσία; Δεν μπορούμε να αλλάξουμε το brand μας εάν δεν αλλάξουμε τον εαυτό μας. Δεν μπορούμε να βγούμε από την κρίση επικοινωνώντας. Πρέπει να κάνουμε πράγματα. Γι’ αυτό λατρεύω προσπάθειες όπως το taxi beat και το daily secret. Ειλικρινά πιστεύω ότι ποτέ δεν ήταν καλύτερη στιγμή να είναι κάποιος Έλληνας. Τώρα που οι περισσότεροι Έλληνες υποφέρουν; Το γνωρίζω. Αυτό που λέω στους νέους είναι ότι, εάν δεν νιώθουν φόβο αυτήν τη στιγμή, τότε δεν παρακολουθούν τι γίνεται. Αλλά εάν είναι δημιουργικοί και έχουν ιδέες και κουράγιο, τότε είναι τυχεροί διότι η Ελ- λάδα βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο της επικαιρότητας. Μόλις ολοκλήρωσα μια τεράστια έρευνα για τη βιομηχανία τροφίμων στην Αμερική και η εικόνα για τα ελληνικά τρόφιμα είναι πολύ θετική. Προσωπικά πιστεύω ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι η Καλιφόρνια της Ευρώπης και να συγκεντρώνει όλους τους δημιουργικούς ανθρώπους. Μπορεί μια χώρα να πάει μπρο- στά με κακές κυβερνήσεις; Ίσως. Πρέπει ως κοινωνία αναδείξουμε ήρωες επιχειρούν και τα καταφέρ νουν. Ο Αλέξης Τσίπρας καλό brand; Είναι πολύ ενδιαφέρον brand: νέος, χαρισματικός οι γυναίκες θέλουν τσιμπήσουν το μάγουλο υπόσχεται αλλαγή είμαι ειλικρινής, εντυπωσιάστη κα που πήρε τόσο ποσοστό και αυτό μάλ λον κάτι δείχνει και για την ποιότητα των αντιπάλων του. Αυτή η χώρα πάσχει από έλλειψη οράματος. Info: Πληροφο ρίες για όσους ενδιαφέρονται να δουν την ιδέα τους να γίνεται πραγματικότητα στο www. orangegrove.biz ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ Πληροφορίες Ο «Νέος Κόσμος», ως γνωστόν, ενθαρρύνει τη δημοσίευση επιστολών. Η εφημερίδα μας αφιερώνει ένα σημαντικό μέρος του χώρου της, για να έχουν τη δυνατότητα οι αναγνώστες να διατυπώνουν τις απόψεις τους. Ο «Νέος Κόσμος» δημοσιεύει, μερικές φορές, ποιήματα, ή στίχους αναγνωστριών και αναγνωστών του, αλλά προτεραιότητα έχουν οι επιστολές. Οι στίχοι καλό θα είναι ν´ αποφεύγονται. Επειδή δεν είναι δυνατόν να δημοσιεύονται όλες οι επιστολές - και πολύ περισσότερο οι στίχοι -, παρακαλούνται οι επιστολογράφοι να έχουν υπ´ όψη τους τα εξής: • Οι επιστολές θα πρέπει να στέλνονται μόνο στο «Νέο Κόσμο». Η εφημερίδα μας δεν δημοσιεύει επιστολές, που έχουν, ήδη, δημοσιευθεί σε άλλα έντυπα. • Οι επιστολές θα πρέπει να είναι σύντομες και καθαρογραμμένες. Προτιμότερο είναι να γράφονται μέσω email ή στο Microsoft Word και να στέλνονται σαν attachment. Να χρησιμοποιείτε πάντα ελληνικά fonts, π.χ.Times New Roman (ποτέ Symbol). • Παρακαλούνται δε οι επιστολογράφοι να μας εφοδιάζουν με τα πλήρη στοιχεία τους (όνομα, διεύθυνση και τηλέφωνο), για να μπορούμε να ελέγχουμε την αυθεντικότητα των επιστολών. Πού να στείλετε τις επιστολές σας Email: letters@neoskosmos.com.au Fax: (03) 9482 2962 Ταχυδρομικά: PO Box 6068, Hawthorn West, VIC 3122 ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΑΡ. ΚΑΖΗ Ο Πίτερ Οικονομίδης
Links
Archive
5 October 2015
19 October 2015
Navigation
Previous Page
Next Page
